Dynamika zarażenia pasożytniczymi Metazoa dwóch form stynki (Osmerus eperlanus L.) z wybranych akwenów północno - zachodniej Polski

Streszczenie

W związku z brakiem kompleksowych badań parazytofauny stynki na tle ich struktury biologicznej oraz szczegółowej analizy porównawczej zgrupowania pasożytów formy wędrownej i osiadłej, podjęto badania mające na celu uzupełnienie wiedzy w tym zakresie. W Europie stynka występuje w dwóch formach: wędrownej, anadromicznej i osiadłej, jeziornej. Głównym celem pracy było określenie dynamiki zarażenia pasożytniczymi Metazoa stynki z wybranych akwenów. Aby go zrealizować opisano populację obu form stynki poprzez jej charakterystykę biologiczną oraz określono strukturę zarażenia pasożytniczymi Metazoa. Badano stynkę wędrowną z ujścia dolnej Odry i z Zatoki Pomorskiej oraz osiadłą z wybranych jezior zachodniopomorskich (J. Drawsko, J. Żerdno i J. Pile). Ogółem badaniom poddano 524 ryby.

Parametry biologiczne badanych stynek świadczą o ich prawidłowym rozwoju i mieszczą się w typowych zakresach długości, masy i wieku tych ryb. Stynka wędrowna w porównaniu do stynki osiadłej ma szybsze tempo wzrostu i osiąga większe rozmiary. Ponadto stwierdzone parametry biologiczne badanych ryb są podobne do wartości podawanych w dostępnej literaturze.

U stynki znaleziono 11 taksonów pasożytów, z czego 8 oznaczono do rangi gatunku. Pasożyty występowały w oczach, przewodzie pokarmowym, pęcherzu pławnym, wątrobie, otrzewnej oraz na skrzelach. Należały one do Digenea (Diplostomum spp.), Cestoda (Proteocephalus longicollis, Eubothrium crassum, Triaenophorus nodulosus), Nematoda (Hysterothylacium aduncum, Cystidicola farionis), Acantocephala (Corynosoma semerme, Pomphorhynchus laevis i Acanthocephalus spp.), Bivalvia (Glochidia spp.) i Crustacea (Ergasilus sieboldi).

Dla obu form wspólnymi gatunkami były metacerkarie Diplostomum spp. i tasiemiec P. longicollis, przy czym prewalencja zarażenia była znacznie wyższa u stynki osiadłej.

U ryb odłowionych z dolnej Odry w trakcie wędrówki tarłowej zanotowano stadia larwalne małży Glochidia spp., prewalencja zarażenia wynosiła 80,7%. Odnotowany u formy jeziornej plerocerkoid Triaenophorus nodulosus jest nowym dla terenu Polski gatunkiem występującym u stynki.

Pozyskanie pełnej próby stynki wędrownej, ryb zarówno młodocianych, jak i dojrzałych (w wieku od 0+ do 6+) pozwoliło stwierdzić dynamikę nabywania pasożytów u tej formy stynki, natomiast u stynki osiadłej (ryby w wieku 2+ - 7+) takiej zależności nie zanotowano.

Summary

Due to a lack of comprehensive studies of the parasitofauna of smelt against their biological structure and a detailed comparative analysis of the parasite assemblage of the migratory and sedentary forms, studies have been undertaken to supplement knowledge in this regard. In Europe, smelt occur in two forms: migratory, anadromous, and sedentary, lacustrine. The main objective of this study was to determine the dynamics of parasitic Metazoa infection in smelt from selected water bodies. To achieve this goal, the population of both forms of smelt was described through their biological characteristics and the structure of the Metazoa infection was determined. Migratory smelt from the mouth of the Lower Odra River and from the Pomeranian Bay, and sedentary smelt from selected Western Pomeranian lakes (Drawsko, Żerdno and Pile Lakes) were studied. A total of 524 fish were examined.

The biological parameters of the studied smelt indicate their normal development and fall within the typical length, weight, and age ranges of these fish. Migratory smelt have a faster growth rate and reach larger sizes than sedentary smelt. Furthermore, the biological parameters of the fish found are similar to those reported in the available literature.

In smelt, 11 taxa of parasites were found, of which 8 were classified as species. Parasites were found in the eyes, digestive tract, swim bladder, liver, peritoneum and gills. They belonged to Digenea (Diplostomum spp.), Cestoda (Proteocephalus longicollis, Eubothrium crassum, Triaenophorus nodulosus), Nematoda (Hysterothylacium aduncum, Cystidicola farionis), Acantocephala (Corynosoma semerme, Pomphorhynchus laevis and Acanthocephalus spp.), Bivalvia (Glochidia spp.) and Crustacea (Ergasilus sieboldi).

The common species for both forms were the metacercariae Diplostomum spp. and the tapeworm P. longicollis, with the prevalence of infection being much higher in sedentary smelt.

In fish caught from the lower Odra during the spawning migration, larval stages of the mussel Glochidia spp. were recorded, with a prevalence of infection of 80.7%. The lake form of the plerocercoid Triaenophorus nodulosus is a new species on smelt for Poland.

The collection of a full sample of migratory smelt, both juvenile and adult fish (0-6 years of age), allowed the dynamics of parasite acquisition in this form of smelt to be determined, whereas in the sedentary form (fish 2-7 years of age) no such relationship was recorded.

Tytuł
Dynamika zarażenia pasożytniczymi Metazoa dwóch form stynki (Osmerus eperlanus L.) z wybranych akwenów północno - zachodniej Polski
Tytuł
Dynamics of Metazoa parasitic infestation of two forms of smelt (Osmerus eperlanus L.) from selected reservoirs of north-western Poland
Twórca
Głoćko Małgorzata
Promotor
dr hab. Pilecka-Rapacz Małgorzata, prof. US
Dyscyplina naukowa
Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych; nauki biologiczne
Instytucja
Wydział Biologii
Instytut Biologii
Miejsce wydania
Szczecin
Data
2021
Język
polski
Słowa kluczowe
parazytologia; Pomorze; zoologia
Słowa kluczowe
parasitology; Pomerania; zoology
Opis
Informacja w BIP: https://bip.usz.edu.pl/doktorat-habilitacja/15080/malgorzata-glocko
Prawa autorskie
Rozprawa doktorska zarchiwizowana po publicznej obronie, udostępniona na podstawie umowy licencyjnej z autorem
Kategorie
Rozprawy doktorskie
Data udostępnienia31 sty 2022, 14:30:25
Data mod.10 paź 2022, 09:29:32
DostępPubliczny
Aktywnych wyświetleń0