Polscy optanci z Zagłębia Ruhry w 1924 roku : aspekty demograficzne

Odbudowie państwa polskiego po I wojnie światowej towarzyszyło wiele przypadków powrotu do kraju. Jeden ze strumieni remigracyjnych tworzyli polscy optanci z Niemiec, którzy na mocy traktatu wersalskiego postanowili przyjąć obywatelstwo polskie. Głównym miejscem wychodźstwa stał się obszar Zagłębia Ruhry. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie struktury demograficznej osób tworzących ową falę migracyjną w jej późnej fazie (1925). Do analizy wykorzystano imienne wykazy optantów, które posłużyły do przeprowadzenia grupowania statystycznego i ukazania przestrzennego rozkładu interesującego nas zjawiska. Badania dotyczyły zbiorowości 1727 osób ujętych w źródle. Oprócz metody agregatywnej i kartograficznej wykorzystano metodę porównawczą, dysponując niezbędnymi danymi dla innych obszarów państwa Prusy. Badania ukazały specyfikę polskich optantów w Zagłębiu Ruhry w odniesieniu do ich rozlokowania przestrzennego, zawodów, feminizacji, typu migrowania, form gospodarstw domowych, dzietności czy antroponimów.

The rebuilding of the Polish state after World War I was accompanied by a quantitively signifi cant number of returns to the country. One of the re-emigration streams was created by an infl ux of Polish optants from Germany, i.e. ethnic Poles who had decided to take up Polish citizenship under the Versailles Treaty. The principal area of emigration was the Ruhr region. The purpose of this paper is to examine the demographic structure of the people who made up this migration stream in its late phase (1925). The analysis is based on lists of optants which were drawn up for the purpose of statistical grouping and showing the optants’ spatial distribution. The research concerns a population of 1,727 people included in the source. In addition to aggregate and cartographic methods, the paper also uses the comparative method based on the available data for other areas in the state of Prussia. The research helps describe the population of Polish optants in the Ruhr area in terms of their spatial distribution, professions, feminisation, type of migration, household forms, fertility, and anthroponyms.