Rozmieszczenie przestępstw w miastach na prawach powiatu w Polsce

Celem niniejszego artykułu jest analiza rozmieszczenia przestępstw stwierdzonych przez policję w  2015 r. w zakończonych postępowaniach przygotowawczych w miastach na prawach powiatu w Polsce. Oprócz analizy rozmieszczenia poszczególnych rodzajów przestępstw poszukiwano także zależności pomiędzy rozmiarami i koncentracją przestępstw w miastach a ich wielkością i znaczeniem w sieci osadniczej kraju. Dane o liczbie popełnionych przestępstw zgromadzono i analizowano według następujących sześciu kategorii: przestępstwa ogółem, przestępstwa kryminalne, przestępstwa gospodarcze, przestępstwa drogowe, przestępstwa przeciwko życiu i  zdrowiu, przestępstwa przeciwko mieniu. Analizie poddano 49 jednostek przestrzennych stanowiących trzon układu osadniczego Polski. Jako miarę koncentracji przestępstw w miastach i grupach miast wykorzystano wskaźnik lokalizacji względem liczby ludności. Rozmieszczenie podstawowych kategorii przestępstw w miastach na prawach powiatu jest silnie zróżnicowane. Obie metropolie zagrożone są głównie przestępczością gospodarczą. Aspirujące metropolie, szybko i  burzliwie rozwijające się wielkie miasta, są zagrożone zwłaszcza przestępstwami kryminalnymi i przeciwko mieniu. Duże ośrodki regionalne zagrożone są przede wszystkim przestępstwami przeciwko życiu i zdrowiu, natomiast w najmniejszym stopniu przestępstwami gospodarczymi. Średnie ośrodki regionalne reprezentują przeciętny poziom koncentracji, liczba przestępstw wszystkich kategorii odpowiada liczbie ludności. Najmniej zagrożone przestępczością są małe ośrodki regionalne.

The aim of this paper is to analyze the spatial distribution of ascertained offenses in completed by the Police in 2015 in cities with poviat (NTS 04) rights in Poland. Apart from analyzing the distribution of particular types of crimes, the relationships between the amount and concentration of crime in cities and their size and importance in the national settlement system were also analyzed. Data on the number of offenses were collected and analyzed according to the following six categories: total crime, criminal offenses, economic offenses, traffic offenses, crimes against life and health, property crimes. 49 spatial units representing the core of the national settlement system of Poland were analyzed. As a main method the Location Quotient (LQ) were used as a measure of crime concentration in relation to population. The spatial distribution of different types of crimes in analyzed cities is strongly differentiated. Both metropolises are at risk mainly of economic crime. Aspiring metropolises, fast developing big cities, are at risk mainly of criminal offences and property crimes. Major regional centers are primarily at risk of crimes against life and health, as well as property crimes, while to the smallest extent economic offences. The middle-sized regional centers represent the average level of crime concentration, the number of crimes in all categories corresponds to the population. The least threatened by the crime are small regional centers.