Determinanty efektywności funduszy surowcowych w Polsce

Streszczenie

Surowce są unikalną klasą aktywów, gdyż wyceniane są na podstawie obecnych warunków gospodarczych i czynników, które w krótkim okresie wpływają na popyt i podaż na dany surowiec. Dlatego też efektywność funduszy surowcowych powinna w większym stopniu zależeć od czynników zewnętrznych, rozumianych jako wyceny surowców, niż czynników związanych z cechami funduszy.

W związku z tym w rozprawie sformułowano następującą hipotezę badawczą: na efektywność funduszy surowcowych oddziałują czynniki wewnętrzne (endogeniczne, specyficzne dla danego funduszu) i zewnętrzne (egzogeniczne, wynikające z sytuacji rynkowej), ale ze względu na specyfikę inwestycji w surowce, determinujący wpływ mają czynniki zewnętrzne.

Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie następujących istotnych statystycznie determinantów efektywności funduszy surowcowych w Polsce w latach 2015-2019: przepływy pieniężne (x6), CRB Commodity Index (x7) oraz Gold – COMEX (x10). Przyrost każdej z tych zmiennych wiązał się z przyrostem logarytmicznej stopy zwrotu funduszu surowcowego. Dodatkowo przyrost wartości przepływów pieniężnych (x6) i CRB Commodity Index (x7) istotnie zwiększał szanse na uznanie funduszu surowcowego za efektywny. Odwrotna sytuacja miała miejsce w przypadku Gold – COMEX (x10).

Podjęty w rozprawie problem badawczy wpisuje się w nurt badań nad determinantami efektywności funduszy surowcowych. Przeprowadzone badania pozwoliły na identyfikację determinantów efektywności dedykowanych funduszom surowcowym oraz ich empiryczną weryfikację w ramach dwóch grup czynników. W przypadku funduszy surowcowych, jak i ogólnie funduszy inwestycyjnych, zagadnienie dotyczące oceny czynników, które wpływają na efektywność funduszy, jest relatywnie rzadko podejmowane w literaturze krajowej, czy zagranicznej. Najczęściej badane jest oddziaływanie jednego czynnika lub wyodrębnionej jednej grupy czynników. Uzyskane wyniki wskazały, że determinanty zewnętrzne mają większy wpływ na efektywność funduszy surowcowych, niż czynniki wewnętrzne. Dodatkowo wykazano, że mieszane modele regresji liniowej i logistycznej mogą być z powodzeniem stosowane w analizie oceny czynników wpływających na efektywność funduszy surowcowych. Przeprowadzone badania częściowo wypełniają lukę w zakresie oceny determinantów efektywności funduszy surowcowych w Polsce i stanowią głos w dyskusji nad tym zagadnieniem.

Summary

Commodities are a unique asset class as they are valued based on current economic conditions and factors that affect the supply and demand for a given commodity in the short term. Therefore, the efficiency of commodity funds should depend to a greater extent on external factors, than on factors related to the characteristics of the funds. Consequently, the following hypothesis was formulated: the effectiveness of commodity funds is influenced by internal (endogenous, specific for a given fund) and external (exogenous, resulting from the market situation) factors, but due to the specificity of investment in commodities, external factors determine the impact.

The conducted research allowed to determine the following statistically significant determinants of the effectiveness of commodity funds in Poland in 2015-2019: cash flows (x6), CRB Commodity Index (x7) and Gold Comex (x10). The increase in each of these variables was associated with the increase in the logarithmic rate of return. In addition, the increase in the value of cash flows (x6) and CRB Commodity Index (x7) significantly increased the chances of recognizing the commodity fund as effective. The opposite situation took place in the case of Gold Comex (x10).

The conducted research allowed the identification of determinants of efficiency dedicated to commodity funds and their empirical verification within two groups of factors. In the case of commodity funds the issue regarding the assessment of factors that affect the efficiency of funds is relatively rarely undertaken in literature. The obtained results indicated that external determinants have a greater impact on the efficiency of commodity funds than internal factors. In addition, it has been shown that mixed linear and logistics regression models can be successfully used in the analysis of the assessment of factors affecting the efficiency of commodity funds.