Znaczenie intuicji językowej w procesie antycypacji : na przykładzie komunikacji obcojęzycznej

This paper presents the phenomenon of anticipation which is one of the manifestations of linguistic maturity and language user rationality. Anticipation, taking place essentially in implicit structures and based on evolutionary old intuition, improves speech comprehension and increases the efficiency of cognitive processes. The phenomenon in question is presented on the example of foreign language communication, because it is there that the mechanisms governing the formulation of accurate hypotheses about form and content are particularly evident. The first part of the article discusses speech perception, and with it the categorization and selection of an appropriate cognitive schema conditioning accurate anticipation. The second part presents factors that facilitate and hinder the right hypothesis. Finally, conclusions and directions for future research on anticipation are formulated.

W niniejszym artykule przedstawiono zjawisko antycypacji, które stanowijeden z przejawów dojrzałościjęzykowej i racjonalności działań mówcy-słuchacza. Antycypacja, przebiegając zasadniczo w strukturach implicite i opierając się na starej ewolucyjnie intuicji, usprawnia rozumienie mowy i zwiększa wydajność procesów kognitywnych. Omawiane zjawisko przedstawione jest na przykładzie komunikacji obcojęzycznej, ponieważ właśnie w niej ujawniają się w sposób szczególnie widoczny mechanizmy rządzące formułowaniem trafnych hipotez dotyczących formy i treści.

W pierwszej części artykułu omawia się percepcję mowy, a wraz z nią kategoryzację i dobór właściwego schematu poznawczego warunkującego trafną antycypację. W drugiej części przedstawione są czynniki ułatwiające i utrudniające konstruowanie predykcji podczas zachowań werbalnych. Na koniec sformułowano wnioski i kierunki przyszłych badań nad antycypacją.