Uwarunkowania rozwoju lokalnych rynków paliwowo – energetycznych na obszarze Kaukazu Południowego

Streszczenie

W pierwszym rozdziale przybliżono specyfikę funkcjonowania rynku paliwowo-energetycznego. Akcent położono na elementy międzynarodowych stosunków gospodarczych, a bardziej precyzyjnie – na charakterystykę handlową państw producenckich, dostawców oraz importerów surowców energetycznych. Wyeksponowano też działalność giełd oraz typy i specyfikę kontraktów kupna/sprzedaży dla paliw kopalnych i energii elektrycznej. Istotne miejsce przypisano problematyce logistycznej, w ramach której wyeksponowano kwestie związane z transportem i magazynowaniem nośników węglowodorowych. 

Rozdział drugi rozpoczyna część merytoryczną dysertacji, poświęconą państwom Kaukazu Południowego. Przedstawiono w nim odnoszącą się do energetyki charakterystykę uwarunkowań naturalnych oraz infrastruktury w tym regionie. W trzech blokach zamieszczono analityczne opracowania na ten temat, które odnoszą się do Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji. 

W przypadku trzeciego rozdziału zastosowano tę samą formułę. Jego treść poświęcona została konsumpcji paliw i energii elektrycznej w każdym z państw regionu oraz tamtejszym profilom ich produkcji. 

Uwarunkowania, które rzutują na koncepcję rozwoju rynku paliwowo-energetycznego na badanym obszarze, stanowią treść czwartego rozdziału. Przybliżono w nim metodologię badań zastosowaną w jego tworzeniu. Wykorzystano w nim między innymi analizę SWOT, przy pomocy której przedstawiono ocenę kondycji sektora paliwowo – energetycznego i jego perspektywy.  Przeprowadzono także systematyzację i gradację lokalnych uwarunkowań rozwoju energetyki w celu  ustalenia pozycji poszczególnych czynników oddziaływania i ich rzeczywistego wpływu na tytułowy obszar aktywności gospodarczej. Dokonano też analizy przyjętych założeń wywiadu eksperckiego. 

Zawartość treściowa piątego rozdziału opisuje założenia, na jakich powinien opierać się model rozwoju rynku paliwowo-energetycznego, a jakie wyłoniły się z prowadzonych poszukiwań badawczych. Zaprezentowane zostały one w kontekście międzynarodowych stosunków handlowych, rynku wewnętrznego, kwestii związanych z integralnością poszczególnych państw Kaukazu Południowego, a w referencyjnej formule – dla całego regionu. 

W zakończeniu podsumowano rezultaty dociekań naukowych oraz wyeksponowano perspektywy rozwoju energetyki i obejmującego ją rynku w tej części świata. 

Summary

The first article presents how the fuel and energy market functions. with particular emphasis on the elements of international economic relations, and more precisely on the trade characteristics of producer countries, suppliers and importers of energy raw materials. The activity of commodity exchanges as well as the types and specificity of purchase/sale contracts for fossil fuels and electricity were also highlighted. An important place was assigned to logistics issues, where issues related to the transport and storage of hydrocarbon carriers were presented.

The second chapter begins the substantive part of the dissertation devoted to the countries of the Southern Caucasus. It presents the characteristics of natural conditions related to energy and infrastructure in this region. Three separate parts were devoted to analytical studies on this subject relating to Armenia, Azerbaijan and Georgia.

This structure was repeated in the third chapter. Its content was devoted to consumption in each of the countries of the region and to their profiles of liquid fuels and electricity production. 

The conditions that affect the concept of the fuel and energy market development in the studied area are presented in the fourth chapter, which also explains the research methodology used in this part. It used, inter alia, the SWOT analysis, which presented an assessment of the situation in this region. There was also an attempt to structure and evaluate local conditions with an intention of determining the position of individual factors of impact and their actual impact on the title area of economic activity. An analysis of the assumptions of the expert interview was also carried out.

The content of the fifth chapter describes the assumptions on which the fuel and energy market development model should be based, and which emerged from the research conducted. They were presented in the context of international trade relations, the internal market, issues related to the integrity of individual countries of the South Caucasus, and in the reference formula for the entire region.

The conclusion summarizes the results of scientific inquiries and highlights the prospects for the development of the energy sector and the market in this part of the world.