Kryterium odpowiedzialności jako element jakości finansów publicznych

Cel: Celem artykułu jest zdefiniowanie czynników sprzyjających stosowaniu kategorii odpowiedzialności nie tylko w wymiarze formalnym (dyscyplina finansów publicznych), ale także zarządczym (skuteczność finansów publicznych).

Metodologia i wnioski: W artykule wskazano, że jednym z warunków zapewnienia skuteczności finansów publicznych w przeciwdziałaniu zjawiskom kryzysowym oraz naprawie ich skutków jest stosowanie reguł odpowiedzialności odnoszących się do procesu zarządzania finansami publicznymi. Konstrukcję artykułu zbudowano, opierając się na powiązaniu koncepcji jakości finansów publicznych z rozwiązaniami instytucjonalnymi wykorzystywanymi na potrzeby zarządzania finansami publicznymi.

Oryginalność: W artykule przeciwstawiono tradycyjne podejście do odpowiedzialności – utożsamiane z odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (wymiar formalny) – podejściu nowoczesnemu, w którym odpowiedzialność jest swoistego rodzaju programem władzy publicznej, zbudowanym na zobowiązaniu do osiągnięcia celu i konieczności rozliczenia się z rezultatów (wymiar sprawnościowy). Sformułowano także postulaty, dzięki którym kategorię odpowiedzialności można traktować jako element systemu zarządzania finansami publicznymi, zarówno na poziomie krajowym, jak i ponadnarodowym.

Purpose: The purpose of this article is to define the factors that contribute to the use of the category of accountability not only in the formal meaning (public finance discipline), but also for the needs of public management (effectiveness of public finances).

Methodology and findings: The article indicates that one of the conditions to ensure the effectiveness of public finances in the fight against the crisis is the use of accountability rules relating to the process of public finance management. The article is based on the concept of quality of public finances and institutional arrangements used for the management of public finances.

Originality: This article presents two dimensions of accountability: first is the traditional approach to accountability equated with responsibility for public finance discipline; second is the modern approach in which accountability is a kind of public authority program built on the commitment to achieve the purpose and the need to account for the results. The article indicates that the category of accountability can be regarded as part of the public financial management system, both at the national and supranational level.