Life after postmodernism : Reconsidering the Postmodern : European Literature Beyond Relativism (ed. Thomas Vaessens, Yra van Dijk), Amsterdam University Press, 2011

The article presents the book Reconsidering Postmodern. European Writers Reconsidering the Postmodern Heritage published by Amsterdam University Press in 2011. The presented work is a collection of many voices discussing new tendencies in European literatures (and not a single literature) after the 9/11 attacks; every chapter is dedicated to one European nation (among them: French, Belgian, German, Italian and Polish). For the editors of the book, this date has significant impact on the European writers and readers, who could not longer accept such postmodern qualities as: relativism, playfulness, omnipresent irony, the lack of commitment and specific jargon. The word “heritage” suggests that there is something after postmodern times and in the introduction two options are presented: late postmodern and post-postmodern. But has the postmodern really ended? After all it seems that the tragedy of 9/11 did not have such an influence on the European literatures. The local socio-political context seems to be more relevant.

Prezentowana książka Reconsidering Postmodern. European Writers Reconsidering the Postmodern Heritage to wielogłosowa dyskusja na temat współczesnych tendencji w literaturze europejskiej. Redaktorzy tomu stawiają pytanie, co się stało z postmodernizmem po ataku na World Trade Center 11 września 2001 roku. Czy dotychczasowe kategorie, charakteryzujące literaturę poszczególnych europejskich krajów – ironia, brak zaangażowania, relatywizm, niezrozumiały język – mają rację bytu wobec traumy i poczucia niepewności, będących skutkiem zamachów terrorystycznych? Zawarte w tytule „dziedzictwo” (heritage) nasuwa myśl, że postmodernizm rzeczywiście musiał się skończyć. A jednak wstęp dostarcza nam dwóch możliwości, z których tylko jedna może oznaczać rzeczywisty koniec literackiej epoki. Według redaktorów tomu współczesna literatura może być postrzegana albo jako późny postmodernizm, albo, zdecydowanie bardziej krytyczny wobec poprzednika, post-postmodernizm. Autorzy poszczególnych rozdziałów składających się na mapę literatur europejskich (angielskiej, niemieckiej, francuskiej, włoskiej, polskiej i wielu innych) prezentują różne podejścia współczesnych twórców do zagadnienia postmodernizmu. W większości przypadków, nie przełomowa data – a lokalna sytuacja społeczno-polityczna – miała zdecydowanie większy wpływ na twórczość literacką.