Melancholie als geistige Waffe : Dimensionen der Melancholie-Probelematik bei Panajotis Kondylis

Przedmiotem artykułu jest analiza pojęć: melancholia i polemika i ich wzajemnej relacji. Głównym źródłem refleksji jest artykuł Panajotisa Kondylisa Melancholia a polemika (polski przekład ukazał się na łamach czasopisma „Studia z Historii Filozofii” w 2017 roku) opublikowany pierwotnie w języku niemieckim w 1997 roku w tomie zbiorowym Entzauberte Zeit. Der melancholische Geist der Moderne. Autor analizuje wymienione pojęcia na płaszczyźnie indywidualno-psychologicznej, antropologicznej, jak i kulturowej, zauważając, że dla Kondylisa polemiczność jest podstawową cechą myślenia. Autor zwraca także uwagę na rozróżnienie trzech płaszczyzn relacji między melancholią a polemiką. Pierwsza z nich dotyczy relacji bytu i świata w całości, druga ma charakter antropologiczny, a trzecia dotyka procesów historycznych i kulturowych. W kolejnej części autor artykułu odnosi się do intencjonalności melancholii i przedstawia typy idealne melancholików. Przenosząc prezentowane zagadnienie na obszar polityczny, autor wykazuje, że polemiczność jako cecha antropologiczna człowieka prowadzi nolens volens do modyfikacji treści (czy stawianych politycznie celów), która z kolei wzmacnia melancholię, gdyż nie można było osiągnąć tego, do czego się dążyło. Dlatego też autor przyznaje słuszność Kondylisowi, kiedy ten kwestionuje podział na epoki historyczne o wydźwięku pesymistycznym czy optymistycznym, ponieważ opisywane relacje występują zawsze.