Czy solidarność żywych i martwych jest możliwa?

Tekst omawia prace poznańskiej historyczki i teoretyczki Ewy Domańskej: Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Analizuje w niej podstawowe założenia i problemy badawcze, skupione wokół studiów nad martwym ciałem i szczątkami po dekompozycji. Poza omówieniem struktury książki, na która składają się dwie spójne części (Nekropolityka, Eko-Nekro) zwracam uwagę na teoretyczne i „ideowe” założenia sytuujące się w nurcie określanym nowa humanistyką. Nekros to interdyscyplinarna, wykraczająca poza tradycyjne pisarstwo historyczne praca, w której humanistyczne podejście łączy się z naukami ścisłymi i przyrodniczymi. Zainteresowania autorki dotyczą miedzy innymi polityki historycznej (nekropolityki), eksploatacji szczątków w ramach doraźnych celów politycznych, związków historii i zwrotu sądowego oraz - w części drugiej – rozwiązań proponowanych przez ekologię i forensyke (w badaniach nad terenami po ludobójstwach, cmentarzach itp.). Projekt Nekros wykracza poza antropologię śmierci i tanatologię, zwracając się ku temu, co martwe, związkom kultury i natury, ze szczególnym wskazaniem na sprawczy potencjał procesów zachodzących w przyrodzie.

The article discusses the work of Ewa Domańska: Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała [Nekros. Introduction to the ontology of dead body]. I analyse the basic thesis and research problems concentrated on dead body studies and corpses after the decay. Besides the discussion on the structure of the publication and its two basic parts (Necropolitics, Eco-necro), I focus on the theoretical and “ideological” presuppositions and its connection with so-called “new humanities” turn. Nekros is interdisciplinary work, different than academic historiography, where the humanistic approach tangles with the science and natural sciences. The author is interested in historical politics (necropolitics), the ways of exploitation of corpses for political purposes, connections between history and forensic turn, and also – in the second part of the book – in the ecology and forensics as a research propositions for dead body studies (for the research in the post-holocaust/genocide areas). Nekros project is more than the anthropology of death and thanatology, mostly focused on the dead and non-human actors, the bonds between culture and nature, and – last but not least – on the agency potentialities of natural environment.