Dysproporcje między krajami Unii Europejskiej pod względem nakładów i efektywności działań B+R

Celem artykułu jest przeanalizowanie dysproporcji między starymi i nowymi krajami członkowskimi UE pod względem nakładów krajowych brutto na B+R oraz wykazanie, czy i w jakim stopniu nowi członkowie UE doganiają kraje „piętnastki”. Przeanalizowano ponadto zmiany struktury finansowania działalności badawczo-rozwojowej i wydatkowania środków na B+R w krajach Unii Europejskiej w latach 2004–2014, jak również zbadano, w jakim stopniu zmieniła się w tym okresie efektywność B+R głównych interesariuszy procesów innowacyjnych, tj. sektora prywatnego, sektora państwowego i uczelni wyższych. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że zwłaszcza w latach 2004–2014 nowe kraje członkowskie zmniejszyły dystans względem krajów UE-15, Japonii i Stanów Zjednoczonych, jednak dotychczasowe tempo tych zmian nie gwarantuje osiągnięcia celów przyjętych w programie Horyzont 2020 ani poprawy konkurencyjności międzynarodowej tych krajów w stosunku do szybko rozwijających się gospodarek azjatyckich.

The paper’s primary objectives are to analyze disparities between old and new European Union member states in terms of gross domestic expenditure on R&D (GERD) and to demonstrate possible catching-up process. In its latter part GERD financing and performance composition shifts in period 2004–2014 have been scrutinized, as well as the changes in R&D activity efficiency of main stakeholders, i.e. business, government and higher education sectors. Conducted research has confirmed that especially in period 2004–2014 new EU members were narrowing the gap to EU-15 countries, Japan and the USA, but current rate of those changes doesn’t assure neither the Horizon 2020 goals achievement nor new members’ competitive position improvement in comparison to fast developing Asian economies.