Polityka przekształceń własnościowych przedsiębiorstw państwowych w przemyśle stoczniowym w Polsce po 1989 roku

Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw państwowych były jednym z elementów transformacji ustrojowej Polski, która rozpoczęła się pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku. Zmiany własnościowe objęły stocznie produkcyjne, które miały wpływ na poziom rozwoju gospodarczego państwa oraz były symbolem wydarzeń politycznych. Przebieg procesu przekształceń własnościowych stoczni był uzależniony od decyzji rządu. Nie bez znaczenia była też sytuacja na światowym rynku stoczniowym oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Z tego też powodu proces ten był przedmiotem szczególnej uwagi wśród polityków, badaczy oraz społeczeństwa, budząc spory i kontrowersje. Celem artykułu jest przeanalizowanie polityki poszczególnych rządów w zakresie przekształceń własnościowych przedsiębiorstw państwowych w przemyśle stoczniowym, ukazując czynniki które miały wpływ na przebieg procesu prywatyzacji stoczni. Przeprowadzając analizę polityki Rady Ministrów w zakresie przekształceń własnościowych stoczni produkcyjnych, dążono do uzyskania odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Czy rząd polski wypracował spójną koncepcję przekształceń własnościowych przedsiębiorstw państwowych w przemyśle stoczniowym? Jakie decyzje podejmowały poszczególne rządy w celu prywatyzacji stoczni? oraz Jakie czynniki miały wpływ na proces zmian własnościowych stoczni? W badaniach wykorzystano metodę komparatystyczną, decyzyjną, instytucjonalno- prawną i statystyczną. Szczególną uwagę zwrócono na przebieg procesu prywatyzacji stoczni po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Polityka prywatyzacyjna została zaprezentowana na przykładzie stoczni w Szczecinie, Gdańsku i Gdyni.

Ownership changes in state-owned companies were part of the political transformation that started in Poland in the late 1980s. Ownership changes affected the production shipyards, which influenced Poland’s economic development and earlier had been symbols of political importance. The ownership changes taking place in the Polish shipyards depended on the decisions made by Polish governments, but also on the situation on the global shipbuilding market and the fact that later Poland was to join the EU. Therefore, the changes attracted the attention of many politicians, academics and Polish society, arousing emotions, disputes and controversy. The aim of this paper is to analyze the policies of successive governments in terms of ownership changes in the shipbuilding sector. Attention is focused on the factors that affected the privatization of the Polish shipyards. While analyzing the policies of Polish cabinets concerning the ownership changes in the shipyards, we wanted to find the answers to the following questions: did the Polish government work out a coherent concept for changing the ownership structure in the shipbuilding industry? What decisions were made by successive Polish governments in order to reprivatize the shipyards? The study used comparative, decision-based, institutional, legal and statistical methods. Particular attention is paid to the process of reprivatization of the shipyards after Poland joined the EU. The examples of reprivatization in the shipyards of Szczecin, Gdańsk and Gdynia are given.