Odstąpienie od wymierzenia kary oraz efektywność kar w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Odstąpienie od wymierzenia kary jest instytucją bardzo często stosowaną w praktyce orzeczniczej organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W latach 2010–2014 liczba spraw, które kończą się odstąpieniem od wymierzenia kary, przekracza liczbę orzeczonych w danym roku kar. Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych stanowią sankcję za popełnienie czynu, którego skutki naruszają ład w finansach publicznych. Omawiane kary: upomnienie, nagana, kara pieniężna i zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, spełniają przede wszystkim funkcję represyjną i prewencyjną (prewencja ogólna i indywidualna). W opracowaniu dokonano analizy instytucji odstąpienia od wymierzenia kary oraz samych kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z wykorzystaniem metody analitycznej, dogmatyczno-egzegetycznej i empirycznej, odnosząc się do wykładni przepisów ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz do poglądów doktryny, a także orzecznictwa organów orzekających na podstawie ww. ustawy oraz sądów administracyjnych. Źródłem danych empirycznych są sprawozdania z działalności Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz zbiorcze sprawozdania z działalności komisji orzekających w pierwszej instancji w latach 2010–2014. W opracowaniu uwzględniono stan prawny na dzień 21 kwietnia 2015 r.

The committee adjudicating in cases over violation of public finance discipline shall measure out the penalty at its own discretion, within the limits envisaged in the act, taking into consideration the degree of the fault and the effects and degree of harmfulness of the act for order of public finances, with due regard for the purposes of the penalty in its social impact and the preventive and educational purposes that it is to achieve for the punished person. In cases that deserve particular consideration, on taking into account the character and circumstances of the act or the personal features and conditions of the perpetrator, measuring out of a punishment may be refrained from. The following shall be penalties for violating public finance discipline admonition, reprimand, a fine, a ban on performance of managerial functions connected with disposing of public funds, for a period of 5 years from the day of validation of the adjudicating decision. The renouncement from the measurement of the punishment is an institution very often applied in practice of arbitrating of adjudication commission deciding in matters for the departure from discipline of public finance. In years 2010–2014 the number of matters which were ended with the renouncement from the measurement of the punishment exceeded the number of adjudication which measure out of penalties. Several research methods are used in the study, including dogmatic-exegetical, analytical and empirical method. Essential part of the article is based on analysis of the adjudication commission resolutions, reports of its activity, e.g. Reports of the Main Adjudication Commission in Cases Related to Violation of Public Finance Discipline and collective reports of the first instance adjudication commissions activities in 2010–2014. The output of Polish financial law doctrine was used in the study. Legal status valid for 19 March 2015 is applicable to this study.