„Nie wydasz niewolnika jego panu…” (Pwt 23,16–17) : prawo, które wyprzedziło epokę

Prawo opisane w Pwt 23,16–17, mówiące o tym, by nie wydawać zbiegłego z zagranicy niewolnika jego panu oraz o przyjęciu go i dobrym traktowaniu, wyróżnia się nie tylko na tle zasad obowiązujących w otoczeniu kulturowym starożytnego Izraela, ale także na tle samego prawodawstwa deuteronomicznego (por. Pwt 15,12–18; 22,1–4). Trudno zdecydowanie określić czas jego powstania względem wygnania babilońskiego. W artykule przyjmuje się, że jego inspiracją było doświadczenie historyczne Izraela – zarówno sugerowane przez autorów biblijnych (Izrael to niewolnicy wyzwoleni z Egiptu), jak i realne (koniec dominacji asyryjskiej lub uwolnienie z niewoli babilońskiej). Przepis ten, nawet jeśli nie był stosowany w szeroko rozumianej praktyce, stanowi na pewno wskazanie właściwego kierunku zarówno w refleksji teologicznej nad kwestią niewolnictwa w ogóle, jak i nad sensem „braterskiej wspólnoty” zamieszkującej „dobrą ziemię” ofiarowaną Izraelitom przez JHWH. Przykład traktowania zbiegłego obcego niewolnika stanowi wskazanie, aby zaprosić do tej wspólnoty wszystkich potrzebujących.