Gniew w pracach plastycznych dzieci w okresie dorastania : plastyczna ekspresja emocji

Jednym z częstych problemów pojawiających się w zakresie opieki i wychowania zarówno w środowisku szkolnym, rodzinnym, jak i rówieśniczym, a tym samym jednym z najważniejszych wyzwań współczesnego rodzica, nauczyciela i wychowawcy są zachowania agresywne dzieci i młodzieży, ich profilaktyka oraz terapia. Częstym powodem agresji jest brak umiejętności opanowania gromadzących się w młodym człowieku emocji. Jedną z najmniej zbadanych, a jednocześnie jedną z najbardziej znaczących w tym problemie emocji jest gniew. Celem artykułu jest prezentacja na podstawie literatury przedmiotu wiedzy o emocji gniewu oraz poszukiwanie nowych możliwości badania odczuwanych przez człowieka emocji i tworzenia nowych narzędzi pracy wychowawczej. Jedną z najpopularniejszych metod stosowanych w terapii i profilaktyce fenomenu agresji są działania motywujące do ekspresji plastycznej. Autorka artykułu odwołując się do własnych doświadczeń pracy na stanowisku nauczyciela plastyki, poszukuje wizualnych efektów działania emocji w pracach dzieci w wieku 13–14 lat. Opisuje swoje obserwacje i stosując metody: badania w działaniu, badania przez sztukę oraz analizę dzieła plastycznego Panofsky’ego, prezentuje relację między odczuwaną emocją a ekspresją pracy plastycznej nie tylko w zakresie barwy, lecz także zastosowanych w rysunkach symboli. Zaprezentowane wyniki badań nie dają pewnych i jasnych odpowiedzi na stawiane pytania, ale wskazują na konieczność podjęcia szerszych badań w tym obszarze.

One of the common problems in the field of care and education in the school, family and peer environment, and thus one of the most important challenges of a modern parent, teacher and educator is aggressive behaviour of children and adolescents, their prevention and therapy. A common cause of aggression is the inability to control the emotions accumulated in a young person. One of the least studied and at the same time one of the most significant emotions in this problem is anger. The aim of the article is to present the knowledge about anger, based on the literature, and to search for new opportunities to study emotions experienced by a person and to create new tools for educational work. One of the most popular methods used in the therapy and prevention of aggression are activities that motivate artistic expression. The author of the article, referring to her own experience of working as an art teacher, looks for the visual effects of emotions in the works of children aged 13–14. She describes her observations and using the following methods: research in action, research through art and analysis of Panofsky's artistic work, she presents the relationship between the emotion felt and the expression of artistic work not only in terms of colours, but also symbols used in the drawings. The presented research results do not provide certain and clear answers to the questions posed but indicate the need for more extensive research in this area.