Ewolucja pozycji ustrojowej Prezydenta w konstytucjach Litwy w okresie międzywojennym

Artykuł koncentruje się na zagadnieniu ewolucji pozycji ustrojowej Prezydenta Litwy w litewskich ustawach zasadniczych z lat 1922, 1928 oraz 1938. Analizie poddano regulacje z trzech litewskich ustaw zasadniczych z okresu międzywojennego, z których dwie stanowiły próbę legitymizacji sytuacji politycznej po zamachu stanu na konstytucyjny rząd Republiki Litewskiej w 1926 r. oraz implementacji autorytarnego systemu rządów Antanasa Smetony. W artykule dokonano ponadto oceny najważniejszych przepisów prawnych dotyczących pozycji ustrojowej Prezydenta, jak również porównania litewskich zapisów konstytucyjnych z konstytucjami innych państw, przede wszystkim z polską konstytucją z 1935 r. Realizację celów badawczych umożliwiły zastosowane metody badawcze, zwłaszcza metoda porównawcza, uzupełniona o metodę historyczną i metodę analizy instytucjonalno-prawnej, która służy do analizy aktów normatywnych wypracowanych przez organy prawne.

This article is focused on the evolution of the constitutional position of the President of Lithuania in the Lithuanian Basic Laws. The analysis concerns the regulations of the three Lithuanian Basic Laws of the interwar period (of 1922, 1928 and 1938), two of which were an attempt to legitimize the political situation after the coup d’état against the constitutional government of the Republic of Lithuania in 1926 and also to implement the authoritarian government of President Antanas Smetona. The article also assesses the most important legal provisions concerning the constitutional position of the President, as well as compares the Lithuanian constitutional provisions with constitutions of other countries, primarily with the Polish Constitution of 1935. The research goals have been achieved thanks to the applied research methods, especially the comparative method, supplemented with the historical method and the method of institutional and legal analysis, which is used to analyse normative acts elaborated by legal bodies.