Relokacja wewnątrzmiejska przemysłu w strukturze przestrzennej Szczecina

The purpose of the work is to determine the directions and intensity of spatial changes of industrial areas in the city of Szczecin occurring during the period of dynamic spatial development of the city in the last 150 years. The article presents the results of spatial research on the structure of industrial plants distribution in Szczecin in the years 1888–2018. Based on the analysis of the concentration and then the progressive dispersion of industrial areas, the phenomenon of relocation of industrial areas in this city was described, conditioned by departing from maritime relations and other socio-economic changes. It was found that the Odra River areas are still the main location of the city’s industrial complexes, however, the structure of the industry branches using these areas is changing. At the same time, a significant expansion of large industrial areas was observed in the western part of the city (border strip) and in well-connected areas near the city’s main thoroughfares. Post-war industrial areas took the form of numerous small, dispersed facilities and only a few large investments. The diversification of industrial branches located in the city was conducive to the phenomenon of deconcentration of industrial areas outside the riverside belt.

Celem pracy jest określenie kierunków i intensywności przemian przestrzennych obszarów przemysłowych na terenie miasta Szczecina zachodzących w okresie dynamicznego rozwoju przestrzennego miasta w ostatnich 150 latach. W artykule przedstawiono wyniki badań przestrzennych struktury rozmieszczenia zakładów przemysłowych na terenie Szczecina w latach 1888–2018. Na podstawie analizy koncentracji a następnie postępującego rozpraszania terenów przemysłowych opisano zjawisko relokalizacji obszarów przemysłowych w tym mieście, uwarunkowane odchodzeniem od związków z gospodarką morską oraz innymi przemianami społeczno-gospodarczymi. Stwierdzono, że tereny nadodrzańskie nadal stanowią zasadniczą lokalizację kompleksów przemysłowych miasta, jednak zmianom ulega struktura działów przemysłu wykorzystującej te obszary. Jednocześnie znaczną ekspansję dużych powierzchni przemysłowych obserwowano w zachodniej części miasta (pas przygraniczny) oraz w dobrze skomunikowanych obszarach w pobliżu głównych arterii wylotowych miasta. Powojenne tereny przemysłowe przybrały formę licznych drobnych, rozproszonych obiektów oraz jedynie kilku rozległych inwestycji. Zjawisku dekoncentracji terenów przemysłowych poza pas nadrzeczny sprzyjała dywersyfikacja działów przemysłu lokowanych w mieście.