Akademicki kolonializm. Sytuacja Holocaust studies w Polsce

Polskie badania nad literaturą Zagłady toczą się od dawna, dyscypliną stały się jednak niedawno. Nie jest to jedynie wynikiem późnego wykształcenia się instytucjonalnych ram tego nurtu badań, ale przede wszystkim jego zanurzenia w innych nurtach, np. w badaniach nad „literaturą wojny i okupacji”. Przekształcanie się polskiego literaturoznawstwa zajmującego się m.in. Holocaustem w literaturoznawstwo holocaustowe, tj. Holcaust studies, zachodziło przy tym w otoczeniu uformowanej już gdzie indziej – w tym przede wszystkim w USA – dyscypliny. Paradoks współczesnego etapu formowania się tego obszaru badań w Polsce polega więc na tym, że przyjmuje ono z zewnątrz wzorce, które istnieją w nim już od dawna. Proces ten w niniejszym tekście nazywam akademickim (auto)kolonializmem i wskazuję jego najważniejsze cechy. 

The study of the Holocaust literature in Poland goes a long way back but as a separate discipline it has existed for a very short time. This is mostly due to the fact that until recently it had been part of other fields of study, including, mostly, war literature. A specific feature of this process is that the transformation from literary studies dealing with the Holocaust as one of the themes of proper Holocaust (literary) studies in Poland has been developing under strong influence of foreign – mainly American – Holocaust studies as an already evolved discipline. Therefore, Polish Holocaust studies have practically assumed the shape it has already had, but under a different name. In the paper I call this process academic (auto)colonialism and make an attempt to indicate its core features.