Potrzeby i możliwości rehabilitacji chorych na stwardnienie rozsiane w Polsce

Specyfika stwardnienia rozsianego sprawia, że rehabilitacja pacjentów cierpiących na tę chorobę jest jednym z najtrudniejszych zadań rehabilitacji neurologicznej. Liczne objawy stwardnienia rozsianego znacznie obniżają jakość życia około 40 000 chorych żyjących w Polsce. Choć rehabilitacja nie zmniejsza istotnie częstości rzutów ani nie zatrzymuje progresji choroby, to – jeśli jest odpowiednio, nowocześnie prowadzona – poprawia nie tylko obiektywne wskaźniki, lecz także subiektywne samopoczucie i samoocenę, a w rezultacie daje możliwość wytworzenia pozytywnego obrazu siebie. Potrzeby polskich chorych są duże, ale dostępność rehabilitacji (zarówno ambulatoryjnej, jak i  stacjonarnej) jest wysoce niesatysfakcjonująca. W związku z tym powinno się optymalizować jakość rehabilitacji prowadzonej przez chorych samodzielnie, w warunkach domowych. Duże znaczenie mają zatem wiedza pacjenta na temat wpływu rehabilitacji na chorobę i możliwych form leczniczych, jak również świadomość skutków zaniechania tej formy leczenia. Stwardnienie rozsiane, niezależnie od postaci, prowadzi do niepełnosprawności i obniżenia jakości życia, a to ogranicza samodzielność, niesie ze sobą ryzyko utraty pracy, utrudnia samoobsługę i swobodę w zakresie aktywności dnia codziennego. Istotna staje się rola rehabilitacyjnych zespołów terapeutycznych (specjaliści neurologii i rehabilitacji plus fizjoterapeuta), które powinny istnieć w każdej poradni diagnostyki i leczenia stwardnienia rozsianego. Ustalenie przez taki zespół ubytków funkcji oraz określenie celów i planu postępowania pozwoliłyby na zmniejszanie skutków postępu choroby.

The nature of multiple sclerosis makes the rehabilitation of patients suffering from the disease one of the most challenging tasks neurologic rehabilitation is faced with. The numerous multiple sclerosis symptoms considerably impair the quality of life of the approx. 40,000 Polish multiple sclerosis patients. Even though rehabilitation does not significantly affect the relapse frequency, or prevent the progression of the disease, still, when adequately carried out, making use of contemporarily available options, it manages to improve not only the objective indicators, but also the patients’ subjective sense of well-being and self-esteem, resulting with patients’ more positive self-image. The needs of Polish patients are huge, yet the availability of rehabilitation options remains scarce. Therefore, it is crucial to optimize the quality of rehabilitation regime the patients follow independently on at-home basis. Hence, the patient’s knowledge concerning the impact of rehabilitation on their disease and the available forms of therapy, as well as their awareness of the potential outcome of neglecting this aspect of treatment, become of utmost importance. Multiple sclerosis, regardless of its form, leads to impaired function/disability and affects very adversely the quality of patients’ life, limiting one’s independence, putting them at risk of losing employment, and making daily life activities increasingly more difficult. The role of therapeutic rehabilitation teams, ones including neurology and rehabilitation specialist as well as physiotherapists, is therefore crucial, and these should be found at every single outpatient centre specialising in multiple sclerosis-related diagnostics and treatment. The effects that the disease’s progression has on patients’ lives could be curbed with such teams available to patients to establish the extent of the sustained loss of function, and determine the therapy objectives and a detailed therapy plan.