Od pomocy ubogim do pracy socjalnej : wybrane historyczne aspekty niemieckiej tradycji pomocy społecznej i pracy socjalnej

W artykule zaprezentowano wybrane historyczne aspekty niemieckiej tradycji pracy socjalnej oraz pomocy społecznej. Ukazano ich rozwój, począwszy od średniowiecza, do lat 90. XX wieku. Naszkicowano zmianę formy pomocy ubogim, która związana była z przekształcaniem się nastawienia wobec osób ubogich, jak i rosnącą rolą miast jako ośrodków gospodarczo-administracyjnych. W artykule pokazane są początki systematycznej opieki nad osobami ubogimi i towarzyszące im procesy: racjonalizacja, komunalizacja, pedagogizacja systemu pomocy ubogim. Wskazano na okres industrializacji i pauperyzację, które wpłynęły na poszukiwanie adekwatnych form rozwiązania problemów społecznych i tworzenie się zawodu pracownika socjalnego. Nakreślono zmiany w opiece społecznej realizowanej po 1933 r. Artykuł ukazuje również główne kierunki rozwoju niemieckiej pracy socjalnej, które pojawiały się w jej teorii i praktyce od lat 90. XX wieku.

This paper presents selected historical aspects of the German social work and social welfare tradition. It shows their development from the Middle Ages to the 1990s. The changing shape of pro-poor assistance is outlined, associated with transforming attitudes towards the poor as well as the growing role of cities as economic and administrative centres. The article shows the beginnings of systematic care for the poor and the accompanying processes: rationalisation, communalisation, and pedagogisation of the system of helping the poor. The period of industrialisation and accompanying pauperisation which influenced the search for adequate forms of solving social problems and the creation of the social work profession has been described. The article also refers to the changes in welfare implemented after 1933. It also reveals the main developments in German social work that have emerged in its theory and practice since the 1990s.