COVID-19 pandemic as an enabler of financial law reform to strengthen the effectiveness of fiscal rules to reduce public debt

The aim of the article is to answer the question whether the COVID-19 pandemic can contribute to the reform of the financial law in the field of fiscal rules that should be modified, and if so, in what direction should their reform go so that they can more effectively counteract excessive public debt in situations of sudden and unexpected economic downturns. The study adopts the thesis that the fiscal rules during the COVID-19 pandemic confirmed their effectiveness because they allowed for a quick response to the economic and financial effects of the pandemic, despite the fact that they did not counteract a significant increase in public debt in relation to GDP in all EU countries (in 2020). However, this was due to the pandemic-related sudden slump in the global economy, and not to the failure of fiscal rules. At the same time, the COVID-19 pandemic confirmed the need to reform the financial law to improve the structure of fiscal rules in order to increase their effectiveness. The study indicates the directions of this reform, both in relation to supranational (EU) and national fiscal rules.

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy pandemia COVID-19 może przyczynić się do reformy prawa finansowego w zakresie reguł fiskalnych, które powinny być zmodyfikowane, a jeżeli tak, to w jakim kierunku powinna iść ich reforma, aby bardziej skutecznie mogły przeciwdziałać nadmiernemu zadłużeniu publicznemu w sytuacji gwałtownego i niespodziewanego załamania koniunktury. W opracowaniu przyjęto tezę, że reguły fiskalne w okresie pandemii COVID-19 potwierdziły swoją skuteczność, ponieważ pozwoliły na szybką reakcję na ekonomiczne i finansowe skutki pandemii, mimo że nie przeciwdziałały znacznemu wzrostowi długu publicznego w relacji do PKB we wszystkich państwach UE (w 2020 r.). Było to jednak spowodowane gwałtownym załamaniem koniunktury w gospodarce światowej związanym z pandemią, a nie zawodnością reguł fiskalnych. Jednocześnie pandemia COVID-19 potwierdziła konieczność reformy prawa finansowego dotyczącego udoskonalenia konstrukcji reguł fiskalnych w celu zwiększenia ich efektywności. W opracowaniu wskazano kierunki tej reformy, zarówno w odniesieniu do reguł fiskalnych ponadnarodowych (unijnych), jak i krajowych.