Myśli Jadwigi Zamoyskiej o wychowaniu

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wskazał wśród patronów roku 2023 Jadwigę Zamoyską (1831–1923), której setna rocznica śmierci przypada w listopadzie tego roku. Spośród wielu zadań, za które jest podziwiana i ceniona, najbliższe i najważniejsze było dla niej wychowanie młodego pokolenia. Patronat roku to inicjatywa, która ma uhonorować, ale też uchronić od zapomnienia osoby, wydarzenia, idee ważne dla Polski i Polaków. Treść artykułu wpisuje się w to zamierzenie. Celem artykułu jest wskazanie uniwersalnych wartości myśli wychowawczej Jadwigi Zamoyskiej. Posłużono się metodą analityczno-syntetyczną. Podstawowe źródło stanowi praca pt. O wychowaniu, w której Jadwiga Zamoyska przedstawiła program wychowania i kształcenia katolickiego. Refleksji poddano wartość integralnego rozwoju człowieka, posłuszeństwa, wzoru, pracy oraz cnoty w wychowaniu. Wartości uniwersalne to takie, które są „ponad” różnicami czasowymi i światopoglądowymi. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wskazał postać i życie Jadwigi Zamoyskiej jako wzór wszystkim Polakom, a nie określonej grupie. Interesujące, czy jest coś aktualnego i wartościowego w tym przekazie dla człowieka bogatszego o ponad sto lat badań naukowych i doświadczeń światowych.

The Sejm of the Republic of Poland named Jadwiga Zamoyska (1831–1923) one of the patrons of 2023. The centenary of her death falls in November of this year. Among the many activities for which she is admired and appreciated, the closest and most important to her was educating the youth. Patronage of the Year is an initiative that is intended to honor, but also to protect from oblivion, people, events, and ideas that are important to Poland and Poles. This text responds to this objective. The aim of the article is to indicate the universal values of Jadwiga Zamoyska’s educational thought. An analytical-synthetic method was used. The basic source is the work titled About Upbringing, in which Jadwiga Zamoyska presented a program for Catholic upbringing and education. The value of integral human development, obedience, role model, work, and virtue in upbringing was reflected upon. Universal values are beyond differences of time and mindset. After all, the Sejm of the Republic of Poland indicated the life of Jadwiga Zamoyska as an example to all Poles, and not to a specific group. It is interesting to wonder whether there is anything current and valuable in this message for humans made richer by over hundred years of worldwide research and experiments.