Value of sacred monuments in social sciences and art sciences – theory and practice

Przedmiotem rozważań jest postrzeganie wartości zabytków sakralnych z różnych perspektyw nauk społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem ekonomii, socjologii oraz psychologii i filozofii. Celem artykułu jest przedstawienie możliwych sposobów postrzegania wartości zabytków sakralnych oraz podkreślenie, że o ich wymiarze decydują również aspekty subiektywne. Zamiarem szczegółowym publikacji jest ocena znaczenia wartości zabytków sakralnych dla interesariuszy w korelacji z Analizą Wartościowania Zabytków Waltera Frodela, stosowaną w konserwacji (nauki o sztuce). Opracowanie ma charakter przeglądowy i zostało przygotowane na podstawie przeglądu literatury oraz wyników własnych badań empirycznych (pilotażowych) autorów. Do kwerendy wykorzystano test ANOVA Kruskala-Wallisa oraz test niezależności chi-kwadrat Pearsona. Brak legalnej definicji zabytków sakralnych spowodował, że zaproponowano autorską definicję. Analiza wykazała, że największą wartością dla respondentów jest wartość historyczna zabytków sakralnych, a najniższą wartość techniczna. Mieszkający w mieście częściej wskazywali na konsumpcjonizm jako cechę obniżającą wartość i znaczenie zabytków sakralnych.

The subject of this consideration is the perception of the value of sacred monuments from the various perspectives of the social sciences, with particular emphasis on economics, sociology, psychology and philosophy. The aim of the paper is to present the possible ways of perceiving the value of sacred monuments and to emphasise the fact that this aspect is also determined by subjective aspects. The specific aim of the paper is to assess the meaning of the value of sacred monuments for stakeholders in correlation with Walter Frodel’s Monumental Valuing Analysis used in conservation (art sciences).The study is a review and was prepared on the basis of a literature review and the results of the author’s own empirical (pilot) research. The Kruskal – Wallis ANOVA test and Pearson’s chi square independence test were used in the research. The lack of a legal definition of sacred monuments resulted in an author’s own definition being proposed. The highest value for respondents is the historical value of sacred monuments and the lowest is the technical value. Those living in the city were more likely to cite consumerism as a characteristic that reduces the value and importance of sacred monuments.