Procesowe instrumenty ochrony dobra dziecka w sprawach małżeńskich

Streszczenie

Rozstanie rodziców zaliczane jest do jednych z najtrudniejszych doświadczeń rodzinnych dziecka, a zdarzenia z tym związane stanowią realne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju małoletniego. Wobec powyższego, przedmiotem niniejszej pracy uczyniono rozważania poświęcone procesowym instrumentom ochrony dobra dziecka w sprawach o rozwód, separację i unieważnienie małżeństwa. 

Dobro dziecka jest kluczowym pojęciem zarówno na płaszczyźnie prawa rodzinnego materialnego, jak i w obszarze postępowania cywilnego, stanowiąc zarazem nadrzędną wartość konstytucyjną. Dobro dziecka nie jest przy tym zagadnieniem jednolitym, dlatego wymaga interdyscyplinarnego podejścia.

Głównym założeniem pracy było zbadanie, w jakim stopniu wybrane instrumenty procesowe, stosowane w sprawach o rozwód, separację i unieważnienie małżeństwa, realizują przypisywane dobru dziecka kryteria wartościowania, a także sprawdzenie, czy dotychczas podejmowane aktywności w obszarze legislatywy są wystarczające dla zapewnienia właściwego poziomu ochrony praw i interesów małoletniego.

Przedmiotem rozważań niniejszej dysertacji uczyniono takie instrumenty procesowe, jak wysłuchanie dziecka, zeznania małoletniego świadka, wywiad środowiskowy, mediacja rodzinna oraz zabezpieczenie roszczeń majątkowych i niemajątkowych w sprawach małżeńskich. Każdej z wymienionych instytucji poświęcono odrębną część pracy. Zwieńczeniem dysertacji są Wnioski, zawierające porównawczą analizę kontekstową regulacji polskiego prawa cywilnego procesowego oraz przepisów prawa niemieckiego, prawa francuskiego oraz prawa włoskiego.

Podstawą źródłową pracy stały się publikacje naukowe, poświęcone zarówno tematyce prawa, jak i skupiające się na zagadnieniach z zakresu psychologii, teorii komunikacji, medycyny, socjologii oraz pedagogiki. Poza literaturą naukową, w pracy wykorzystano również orzecznictwo. W treści dysertacji nie zabrakło także odniesień do uzasadnień i stanowisk projektodawcy oraz analizy proponowanych zmian legislacyjnych w obszarze omawianych instrumentów.

Summary

Divorce or separation of parents is the most serious event in the child's life that may cause serious problems in the future. The subject of this dissertation was to consider the protection of the best interests of the child in cases of divorce, legal separation and marriage annulment. 

The best interests of the child are an important concept in a family and civil law. The child's welfare is also mentioned in the Constitution. The welfare of the child is not a uniform issue, therefore it requires an interdisciplinary approach.

The main aim of this dissertation is to discuss how the postulate of the child's welfare is implemented by selected legal provisions. The dissertation discusses such legal institutions as hearing a child, testimony of a young witness, community interview, family mediation and interim injunction. The dissertation ends with conclusions with a comparison of Polish law and German law, French law and Italian law.

The dissertation contains many references to scientific publications on law, psychology, sociology and medicine. The dissertation also contains references to jurisprudence and proposed law.