Ocena przydatności raportów finansowych na potrzeby podejmowania decyzji menedżerskich w małych i średnich przedsiębiorstwach

Streszczenie

Celem głównym rozprawy było opracowanie teoretycznej koncepcji raportu finansowego uwzględniającego występujące potrzeby informacyjne menedżerów podczas podejmowaniu decyzji menedżerskich. Przy pisaniu pracy została wykorzystana literatura oraz publikacje badawcze z obszaru rachunkowości, ekonomii i finansów oraz szereg aktów prawnych dotyczących rachunkowości (w tym sprawozdawczości finansowej), prawa podatkowego, a także prowadzonych działalności gospodarczych. 

W zakresie badań empirycznych zostały przeprowadzone badania ankietowe skierowane do menedżerów biorących udział w procesie decyzyjnym, reprezentujących małe i średnie przedsiębiorstwa, dla których sporządzane są sprawozdania finansowe oraz do pracowników z działów finansowo-księgowych wspierających menedżerów w podejmowaniu decyzji menedżerskich, sporządzając różnorodne raporty oraz sprawozdania finansowe. Badania ankietowe dokonane na próbie dobranej w sposób losowy, miały na celu:
1. Rozpoznanie, czy menedżerowie znajdujący się na różnych szczeblach hierarchii organizacyjnej, odpowiedzialni za podejmowanie decyzji menedżerskich korzystają w swoim procesie decyzyjnym ze sprawozdań finansowych oraz czy prezentowane tam informacje są dla nich użyteczne.
2. Zbadanie potrzeb menedżerów w zakresie prezentacji otrzymywanych, szeroko pojętych informacji finansowych, rachunkowych, księgowych.
3. Zdiagnozowanie, czy menedżerowie w procesie decyzyjnym korzystają z raportów finansowych (a jeżeli tak to z jakich). 

Dodatkowo przeprowadzono wywiady pogłębione w grupie wybranych specjalistów, w celu pogłębienia wiedzy o badanym zjawisku oraz uzyskania szeregu cennych informacji, które nie były możliwe do pozyskania przy wykorzystaniu kwestionariusza ankiety. 

Analiza otrzymanych wyników wykazała, że dane zawarte w sprawozdaniach finansowych są niewystarczające do podejmowania decyzji menedżerskich, ponadto forma prezentacji danych jest nieprzyjazna dla menedżerów, nieposiadających specjalistycznej wiedzy finansowej. Przeprowadzane badania wykazały, że menedżerowie w procesie decyzyjnym najczęściej korzystają z własnego doświadczenia oraz z raportów wewnętrznych, które są sporządzane między innymi na podstawie danych finansowo-księgowych. 

Na podstawie uzyskanych odpowiedzi opracowano teoretyczną koncepcję raportowania finansowego generującego użyteczne informacje na potrzeby podejmowania decyzji menedżerskich. Ostatnim etapem rozprawy była prezentacja projektu raportu finansowego wybranym specjalistom oraz przeprowadzenie z nimi wywiadu pogłębionego w celu zebrania opinii i konstruktywnego feedbacku na temat funkcjonalności nowego raportu

Summary

The main objective of the dissertation was to develop a theoretical concept of the financial report taking into account the information needs of managers when making managerial decisions. When writing the thesis, the literature and research publications in the fields of accounting, economics and finance, as well as a number of legal acts relating to accounting (including financial reporting), tax law, and business operations were 

In terms of empirical research, surveys have been carrie d out with managers involved in the decision making process, representing SMEs for which financial statements are prepared, and with employees from finance and accounting departments supporting managers in managerial decision making by drawing up various r eports and financial statements. Surveys conducted on a randomized sample were aimed at:
1. Recognizing whether managers at different levels of the organizational hierarchy, responsible for making managerial decisions, use financial statements in their decision-making process and whether the information presented therein is useful for them.
2. Examining the needs of managers in terms of presentation of the received, wide-ranging financial, accounting, and bookkeeping information.
3. Diagnosing whether managers use financial reports in the decision-making process (and if so, which ones). 

In addition, in depth interviews were conducted with a group of selected professionals in order to gain a deeper understanding of the phenomenon under study and to obtain a range of valuable information that was impossible to obtain using the survey questionnaire.

The analysis of the findings showed that the data contained in the financial statements are insufficient to make managerial decisions, and the form of data presentation is unfriendly for those who do not have specialist financial knowledge. The conducted research showed that managers in the decision making process most often use their own experience and internal reports compiled on the basis of financial and accounting data, among other things. 

Based on the responses, a theoretical concept of financial reporting generating useful information for managerial decision making was developed. The final stage of the dissertation was to present a draft financial report to selected p rofessionals and conduct an in depth interview with them in order to collect opinions and constructive feedback on the functionality of the new report.