Determinanty konkurencyjności transportu intermodalnego w Europie

Streszczenie

Celem rozprawy była identyfikacja determinantów konkurencyjności transportu intermodalnego w Europie oraz opracowanie koncepcji oceny konkurencyjności przewozów intermodalnych względem bezpośrednich przewozów drogowych. Badania podjęte w rozprawie skoncentrowano na ukazaniu możliwości rozwoju transportu intermodalnego, jego zalet i wad, a także ocenie jego konkurencyjności względem transportu drogowego. Wskazano także na działania jakie należałoby podjąć, aby zwiększyć konkurencyjność przewozów intermodalnych. Dokonano opracowania podstaw teoretycznych istotnych dla realizacji postawionych celów badawczych, opisano również strukturę przewozów, infrastrukturę transportowo-przeładunkową, główne trasy oraz czynniki wpływające na rozwój transportu intermodalnego, ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływania polityki transportowej. Przedstawiono również rozwiązania technologiczne, które dominują w strukturze przewozów intermodalnych. Następnie dokonano systematyki podstawowych pojęć z zakresu konkurencyjności transportu intermodalnego. Na potrzeby analizy wykonano dwa przeglądy literatury przedmiotu. Pierwszy przegląd opierał się na źródłach nieindeksowanych w naukowych bazach czasopism. Drugi przegląd literatury wykonano z zastosowaniem elementów metodyki systematycznego przeglądu literaturowego oraz publikacji indeksowanych w bazach Scopus i WoS. W oparciu o wyniki badań literatury dokonano syntezy aktualnego stanu wiedzy teoretycznej oraz wskazano na najważniejsze, w świetle dotychczasowych badań naukowych, czynniki wpływające na konkurencyjność transportu intermodalnego. W zakresie badań empirycznych, proces badawczy objął trzy badania cząstkowe. Wykonano badanie metodą ankietową wśród europejskich ekspertów zajmujących się problematyką transportu intermodalnego, a także dwa badania metodą wywiadów pogłębionych częściowo ustrukturyzowanych wśród polskich praktyków z branży TSL zajmujących się organizacją lub obsługą transportów towarowych na rynku europejskim. Badania przeprowadzone zostały wśród firm transportowych i organizatorów transportu oraz wśród operatorów polskich terminali przeładunkowych. Przedstawiono pogłębione analizy otrzymanych wyników badań teoretycznych i empirycznych w zakresie czynników konkurencyjności transportu intermodalnego, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ekonomicznych. Następnie opracowano teoretyczny model oceny konkurencyjności połączeń transportu intermodalnego w Europie. Dysertację zakończono rekomendacjami w celu poprawy konkurencyjności transportu intermodalnego w Europie, skierowanymi zarówno do praktyki gospodarczej jak i organów tworzących politykę transportową.

Summary

The aim of the dissertation was to identify the determinants of the competitiveness of intermodal transport in Europe and to develop a concept for assessing the competitiveness of intermodal transport in relation to direct road transport. The research undertaken was focused on showing the possibilities of developing intermodal transport, its advantages and disadvantages, as well as assessing its competitiveness compared to road transport. Actions that should be taken to increase the competitiveness of intermodal transport were also indicated. For the purposes of the analysis, two reviews of the subject literature were performed. The first review was based on sources not indexed in scientific journal databases. The second literature review was performed using elements of the systematic literature review methodology and publications indexed in the Scopus and WoS databases. Based on the results of literature research, the current state of theoretical knowledge was synthesized and the most important factors influencing the competitiveness of intermodal transport were indicated. In terms of empirical research, the research process included three partial studies. A survey was conducted among European experts dealing with the issues of intermodal transport, as well as two studies using in-depth, semi-structured interviews among Polish practitioners from the TSL industry involved in organizing or handling freight transport on the European market. The research was conducted among transport companies, transport organizers and operators of Polish transshipment terminals. In-depth analyzes of the obtained results of theoretical and empirical research on the competitiveness factors of intermodal transport were presented. Then, a theoretical model for assessing the competitiveness of intermodal transport connections in Europe was developed. The dissertation ended with recommendations to improve the competitiveness of intermodal transport in Europe, addressed to both business practice and bodies creating transport policy.