Ekologiczny Fundusz Poręczeń i Gwarancji

Poprawa jakości powietrza to jedno z najważniejszych zadań każdego państwa. W tym celu mogą być stosowane różne instrumenty wpierania inwestorów realizujących przedsięwzięcia ekologiczne. W Polsce katalog takich instrumentów od 1.01.2021 r. uzupełniono o Ekologiczny Fundusz Poręczeń i Gwarancji, utworzony w drodze ustawy i powierzony do obsługi Bankowi Gospodarstwa Krajowego. W jego ramach są udzielane poręczenia i gwarancje spłaty kredytów udzielanych przez banki komercyjne na inwestycje ekologiczne ograniczające negatywne skutki emisji przez systemy ogrzewania stosowane w domach jednorodzinnych. Celem artykułu jest analiza i ocena regulacji prawnych określających pozycję prawną oraz zasady funkcjonowania Ekologicznego Funduszu Poręczeń i Gwarancji. Wykazano, że fundusz umożliwia równoległe stosowanie prywatnoprawnych i publicznoprawnych instrumentów wsparcia inwestycji ekologicznych. Jednocześnie wokół tych przedsięwzięć integrowane są działania niektórych jednostek sektora finansów publicznych, banków oraz organów administracji rządowej. Fundusz może stanowić istotne uzupełnienie, o charakterze systemowym, działań zmierzających do efektywniejszej realizacji Rządowego Programu „Czyste Powietrze”. Efekty uzyskane z pierwszego roku funkcjonowania tego funduszu są bardzo skromne, ale przyczyny tego stanu nie muszą być wyłącznie związane z obowiązującymi regulacjami prawnymi. Bardzo niekorzystna sytuacja rynkowa, w tym wysoka inflacja, wzrost kosztów obsługi kredytów oraz bieżących wydatków obciążających gospodarstwa domowe, może wiązać się z niewielkim zainteresowaniem ofertą banków w zakresie kredytów na inwestycje ekologiczne. Sprawia to, że nie mogą być w pełni wykorzystywane zasoby funduszu przeznaczonego na zabezpieczenie zwrotu takich kredytów w postaci poręczeń i gwarancji.

Improving air quality is an important goal for every country. For this purpose, various instruments can be used to support investors implementing ecological projects. In Poland, the catalog of such instruments was supplemented with the Ecological Surety and Guarantee Fund, established by law and entrusted to service by Bank Gospodarstwa Krajowego from 1.01.2021. It provides sureties and guarantees for the repayment of loans granted by commercial banks for ecological investments for the purpose of limiting the negative effects of emissions from heating systems used in single-family houses. The aim of this article is to analyze and evaluate the legal regulations defining the legal position and principles of operation of the Ecological Surety and Guarantee Fund. It has been shown that the fund enables the parallel use of private and public law instruments for supporting environmental investments. At the same time, activities of some units of the public finance sector, banks and government administration bodies are integrated around these projects. The Fund may constitute a significant supplement to the activities of a systemic nature aimed at more effective implementation of the Government Program "Clean Air". The effects obtained in the first year of operation of this fund are very modest, but the causes for this situation do not have to be solely related to the applicable legal regulations. The very unfavorable market situation, including high inflation, an increase in loan servicing costs and current expenses burdening households may be related to little interest in the banks' offer in terms of loans for environmental investments. As a result, the resources of the fund dedicated to securing the return of such loans in the form of sureties and guarantees cannot be fully used.