Przestępstwo uchylania się od wykonania środka kompensacyjnego (art. 244c Kodeksu karnego) - ocena zasadności wprowadzenia regulacji

Celem artykułu było dokonanie oceny zasadności wprowadzenia do Kodeksu karnego art. 244c. Przewiduje on możliwość karalności osoby, która uchyla się od wykonania orzeczonego przez sąd – na rzecz pokrzywdzonego – środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody albo nawiązki za przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego. Regulacja ta została poddana analizie z wykorzystaniem metody formalno-dogmatycznej, w celu zweryfikowania, czy wprowadzony przepis jest spójny z innymi rozwiązaniami prawa karnego i czy nie zawiera on błędów konstrukcyjnych. W wyniku tej analizy stwierdzono, że regulacji tej nie da się pogodzić z charakterem naprawienia szkody jako środka kompensacyjnego. Zbyt daleko idąca penalizacja doprowadziła do nadmiernego zróżnicowania skutków nałożenia na sprawcę obowiązku naprawienia szkody jako środka kompensacyjnego i jako efektu uwzględnienia pozwu cywilnego oraz doprowadziła do wielu systemowych niespójności związanych z orzekaniem obowiązku naprawienia szkody w prawie karnym. Sama regulacja jest z kolei mało precyzyjna i nie określa właściwie, kiedy dochodzi do zrealizowania przez sprawcę znamion tego czynu zabronionego, co jest jego zasadniczą wadą.

The purpose of this article was to assess the legitimacy of introducing Article 244c into the Criminal Code. It provides for the possibility of punishing a person who evades to fulfill of a compensatory measure in the form of a duty to redress damage or make restitution, ordered by the court in favour of the wronged party, for a crime prosecuted by public indictment. The regulation was analysed using the formal-dogmatic method, in order to verify whether the introduced provision is consistent with other solutions of criminal law and whether it does not contain any constructional errors. As a result of this analysis, it was concluded that this regulation cannot be reconciled with the nature of redress damage as a compensatory measure. Overly far-reaching penalisation has led to excessive differentiation of the effects of imposing the duty to redress damage on the perpetrator as a compensatory measure and as an effect of allowing a civil action and has led to many systemic inconsistencies related to the imposition of the duty to redress damage in criminal law. The regulation itself, on the other hand, is not very precise and does not properly define when the offender’s fulfilment of the elements of this criminal act occurs, which is its fundamental error.