Horyzontalny wymiar zasady subsydiarności : uwagi w kontekście koncepcji decentralizacji i samorządu terytorialnego Tadeusza Bigi

Spojrzenie przez pryzmat wyników badań prof. Tadeusza Bigi na temat związków publicznoprawnych na problematykę zasady pomocniczości doskonale obrazuje sprzężenie, w jakim pozostają zasady decentralizacji i subsydiarności. Zasady te znakomicie się uzupełniają, wskazując na określony sposób sprawowania władzy — opartej na zrozumieniu publicznej roli, jaką mogą i powinni odgrywać w życiu publicznym obywatele i tworzone przez nich instytucje; władzy zdolnej do dzielenia się zadaniami publicznymi z podmiotami prywatnymi (obywatelami, ich grupami, wspólnotami, tworzonymi przez nich organizacjami) i wspierającej ich inicjatywy.

Współcześnie obok wymiaru wertykalnego coraz istotniejszą rolę odgrywa również horyzontalny wymiar zasady subsydiarności. Jego istotą jest zapewnienie takiego sposobu wykonywania zadań publicznych, by w jak największym stopniu były one realizowane przez instytucje społeczeństwa obywatelskiego. Organy administracji publicznej, w tym jednostki samorządu terytorialnego, stanowią w takim modelu struktury pośredniczące pomiędzy obywatelami a państwem. Wymaga to stworzenia swoistego „podziału pracy” między sektorem publicznym a obywatelskim.

A look at the subject matter of the subsidiarity principle through the prism of the research conducted by Professor Bigo on public law relationships as well as its results excellently expresses the coupling that occurs between the decentralisation and subsidiarity principles. These principles complement each other perfectly, pointing to a specific manner of exercising authority — based on the understanding of the public role citizens and institutions created by them may and should play in public life; authority which is able to share public tasks with private entities (citizens, their groupings or organizations established by them) and supports initiatives. 

Now, apart from the vertical set-up, the horizontal dimension of the subsidiarity principle is attributed with increasing importance. Its essence is to ensure such a way of performing public tasks that they are implemented to the greatest degree possible by civil society measures. Public authorities, including local government units, act in such a model as intermediaries between the citizens and the state. This means that a certain “division of labour” between the public and civil sectors must be created.