Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 7 września 2023 r., sygn. akt I NSW 15/23

On 7 September 2023, the Polish Supreme Court issued a decision on the complaint filed under Art. 161a Polish Electoral Code to the information from the National Electoral Commission of 30 August 2023, regarding the scope of powers of persons of trust and social election observers. Based on the decision of the Supreme Court, there are two fundamental issues that require consideration. Firstly, is the position of the Supreme Court correct, according to which the information of the NEC of 30 August 2023, which does not have the form of a resolution of the NEC, may be treated as an act subject to appeal under Art. 161a E.C. Secondly, does the Supreme Court rightly conclude that pursuant to Art. 103b § 1 point 1 of the E.C. in connection with Art. 103c § 2 of the E.C. it can be concluded that persons of trust and social observers have the right to observe other activities of district electoral commissions apart from the procedure of adopting voting protocols, determining voting and election results and preparing protocols. In order to find answers to the above questions, a formal legal method was used and the achievements of case law and literature were analyzed.

W dniu 7 września 2023 r. SN wydał postanowienie w sprawie skargi wniesionej w trybie art. 161a k.w. na informację PKW z 30 sierpnia 2023 r., dotyczącą zakresu uprawnień mężów zaufania i społecznych obserwatorów wyborów. Na kanwie zapadłego rozstrzygnięcia i merytorycznej oceny dokonanej przez SN, pojawiają się dwie zasadnicze kwestie wymagające rozważenia. Po pierwsze czy trafne jest stanowisko SN, zgodnie z którym informacja PKW z 30 sierpnia 2023 r. niemająca postaci uchwały PKW, może zostać potraktowana jako akt podlegający zaskarżeniu w trybie art. 161a k.w. Po drugie zaś, czy SN zasadnie wywodzi, że na podstawie art. 103b § 1 pkt 1 k.w. w zw. z art. 103c § 2 k.w., można uznać, iż mężom zaufania i obserwatorom społecznym przysługuje uprawnienie do obserwacji innych czynności okręgowych komisji wyborczych poza procedurą przyjmowania protokołów głosowania, ustalenia wyników głosowania i wyników wyborów oraz sporządzenia protokołów. W celu znalezienia odpowiedzi na powyższe pytania zastosowano metodę formalnoprawną oraz dokonano analizy dorobku orzecznictwa i literatury.